Bài viết sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa của ngày lễ truyền thống Tết Nguyên Tiêu, Tết Nguyên Tiêu là gì ? Tết Nguyên Tiêu là ngày nào ? Cách cúng Tết Nguyên Tiêu Rằm Tháng Giêng và trang trí, bày biện mâm cỗ cho ngày này.
Tết Nguyên Tiêu là gì ?
Giải thích
Giải thích một cách cặn kẽ cho câu hỏi Tet Nguyen Tieu la gi ? đêm rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” nghĩa là thứ nhất, “Tiêu” nghĩa là đêm. Ngoài ra Tết Nguyên Tiêu còn có tên gọi khác là Tết Thượng Nguyên hay Tết Trạng Nguyên để phân biệt với Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (rằm tháng Mười).
Nguồn gốc
Lễ Thượng Nguyên không phải là lễ Phật, có nhiều tài liệu nói rằng Tet Nguyen Tieu bắt nguồn từ thời Tây Hán, Trung Quốc với lễ hội rước đèn long trọng. Có nhiều câu chuyện thú vị xoay quanh lễ Tết Nguyên Tiêu này, một trong số là câu chuyện về nguồn gốc tục lệ treo đèn lồng . Câu chuyện bắt đầu từ việc các cung nữ mỗi khi mùa xuân đến thì họ lại nhớ nhà, nhưng cung cấm có binh lính canh gác nghiêm ngặt nên không thể nào ra được.
Lúc này Đông Phương Sóc – một viên sủng thần của vua Hán Vũ Đế lúc bấy giờ đã cảm động trước tấm lòng của các cung nữ và giúp cô. Ông tung tin với lời sấm truyền được dự báo trước rằng thành Trường An sẽ bị Hỏa Thần thiêu rụi khiến nhiều người dân trong thành hoang mang lo sợ, sau đó đưa ra hiến kế với nhà vua rằng ngày Tháng Giêng này vua cùng người nhà nên lánh nạn ngoài cung, bên cạnh đó sẽ treo đèn lồng khắp sân để giả cảnh lửa cháy hỏa hoạn để lừa Hỏa Thần.
Hán Vũ Đế đồng ý với kế sách của Đông Phương Sóc và thế là từ đó vào ngày Rằm Tháng Giêng Tết Nguyên Tiêu đã hình thành nên tập tục treo đèn lồng và các quy định trong cung cũng đã được sửa đổi để cho các cung nữ được về thăm nhà mỗi năm. Mãi cho đến ngày nay thì ngày lễ đã được lưu truyền, lan rộng qua nhiều thế kỷ và ảnh hưởng đến văn hóa tâm linh của người Việt, tuy nhiên thì tại Việt Nam Tết Nguyên Tiêu đã biến tấu đi một số khác biệt so với Trung Quốc.
Bên cạnh đó Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Trạng Nguyên, vì ngày xưa vào này nay thì các quan Công, quan Trạng và Vua hội họp lại với nhau để thưởng nguyệt, thăm hoa, ngắm cảnh và làm thơ.
Tết Nguyên Tiêu là này nào trong năm 2022 ?
Ngày Tết Nguyên Tiêu diễn ra hằng năm vào giữa đêm 14 Âm Lịch và sẽ diễn ra hết ngày 15 Âm Lịch Tháng Giêng. Có một điều đặc biệt là lễ Tết Nguyên Tiêu ở Trung Quốc được nhắc đến thì không phải là ngày lễ Phật, mà chỉ là một lễ hội cổ truyền thống thả đèn lồng cầu nguyện năm mới bình an, còn ở Việt Nam thì ngày lễ này lại là dịp mà người dân ghé chùa thắp nhang cầu Phật sự bình an, may mắn, phúc lành cho gia đình và người thân. Bên cạnh đó các chùa chiềng sẽ tổ chức Đàn Dược Sư, tụng kinh trong suốt Tháng Giêng và kêu gọi những tăng ni Phật tử cùng nhau tụng niệm cầu ban phước lành đến mọi người trong năm mới.
Cúng T
ết Nguyên Tiêu là ngày nào trong năm 2022 ?
Cúng Rằm Tháng Giêng là ngày nào trong năm 2022 ? Rằm Tháng Giêng chính là tên gọi khác mà người Việt hay gọi thay thế cho Tết Nguyên Tiêu, cho nên đi cúng ngày Tết Nguyên Tiêu hay cúng Rằm Tháng Giêng chúng ta sẽ đi vào Thứ Ba ngày 15/02 Dương Lịch Năm 2022 Nhâm Dần.
Ý nghĩa của Tết Nguyên Tiêu
Tết Nguyên Tiêu là một ngày lễ Phật giáo diễn ra hằng năm hết sức quan trọng trong tín ngưỡng tâm linh của người Việt Nam. Cứ đến mỗi năm vào ngày lễ này thì các hộ gia đình lại tất bật chuẩn bị mâm cỗ cúng để thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với ông bà tổ tiên và thần linh, các lớp con cháu thành khẩn cúng bái để cầu mong năm mới an lành và nhiều tài lộc. Do đó mà có câu nói “Cúng quanh năm không bằng ngày Rằm Tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm Tháng Giêng”.
Cách cúng Rằm Tháng Giêng
Quan niệm của người Việt về thời gian cúng lễ ngày Rằm Tháng Giêng là một điều rất quan trọng, cho nên bạn cần lưu ý việc thời gian để dâng hương quả cho hợp lý, nên cúng vào Sáng ngày 26/02/2022 (nhằm 15/01 Âm Lịch), tuy nhiên nếu bạn có việc bận thì nên cúng sớm vào ngày 25/02/2022 (nhằm 14/01 Âm Lịch). Giờ cúng tốt nhất nên là giờ Ngọ (khoảng từ 11h trưa – 13h giờ trưa). Cúng Rằm Tháng Giêng bạn cần chuẩn bị một mâm cỗ chay để cúng Phật và mâm cỗ mặn cúng Tổ tiên, trước đó thì cần phải dọn bàn thờ cẩn thận cho sạch sẽ và tránh làm vỡ đồ vật.
Tết Nguyên Tiêu ăn gì ?
Mâm cỗ chay cúng Phật gồm:
- Hoa quả.
- Chè xôi.
- Các món đậu.
- Canh xào không thêm nhiều hương liệu.
- Bánh trôi nước.
- Mâm cỗ mặn cúng Tổ tiên gồm:
- Năm lạng thịt vai luộc
- Một bát canh măng
- Một đĩa xào thập cẩm
- Một đĩa nem
- Một đĩa rau xào
- Một đĩa giò
- Một đĩa xôi gấc
Những lưu ý khi cúng rằm tháng Giêng
Không dùng hoa giả, trái cây giả: Rất nhiều gia đình sử dụng hoa giả, trái cây giả đặt trên ban thờ để làm cảnh cho đẹp, vì chúng mẫu mã rất bắt mắt, dùng được lâu mà không lo hỏng, héo. Tuy nhiên, việc bày hoa, quả giả trên bàn thờ hay trong mâm lễ cúng là không nên, vì thờ cúng phải tịnh tâm, nhà có sao dâng lên vậy, nên dùng hoa tươi, trái cây tươi để dâng cúng thần Phật, tổ tiên.
Không dùng đồ chay giả mặn: Rất nhiều gia đình tránh sát sinh trong ngày rằm nên thường chọn mâm cỗ chay để dâng lên bàn thờ Phật và gia tiên, mong trong năm gia đình bình an, gặp nhiều điều may mắn, đây là một việc làm tốt. Tuy nhiên, gia chủ lưu ý, khi làm mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng là đồ chay thì nên làm đồ thuần chay.
Không đốt nhiều vàng mã: Trọng tâm của lễ rằm tháng Giêng là cầu nguyện cho một năm mới an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng. Tuy nhiên, đạo Phật không bắt buộc phải đốt vàng mã cho người đã mất, không cổ xúy việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại ô nhiễm môi trường. Vậy nên, người dân đi lễ nên dùng tấm lòng thành kính chứ không phải cố sắm mâm cao cỗ đầy hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây lãng phí.
Không dịch bát hương: Vào ngày rằm tháng Giêng, các gia đình thường lau dọn bàn thờ. Khi làm việc này lưu ý không xê dịch bát hương, trước khi lau dọn nên thắp 1 nén hương khấn xin Thần linh Thổ địa, tổ tiên về việc sẽ lau dọn ban thờ để chuẩn bị lễ cúng rằm tháng Giêng.
Không cúng thủ lợn: Theo quan niệm dân gian từ xưa tới nay, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng có thể cúng cả đồ chay và đồ mặn. Tuy nhiên, nếu gia chủ cúng mâm cỗ mặn thì nên nhớ, chớ nên cúng thủ lợn. Thông thường các gia đình vẫn làm mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng tương đối giống với mâm cỗ ngày Tết với những món truyền thống, trong đó có thịt gà, thịt lợn, giò chả, măng miến… Người ta cho rằng cúng thủ lợn không tốt, ngày đầu năm đã sát sinh, có thể ảnh hưởng đến vận phúc của cả gia đình trong năm, vì thế vẫn nên hạn chế là hơn.
Không dùng tiền giả, tiền bất chính: Gia đình Việt thường có thói quen đặt tiền thật lên bàn thờ khi cúng tế, ngụ ý muốn cầu xin tài lộc, may mắn. Tuy nhiên cần lưu ý, tiền này nên là tiền thật, do chính sức mình làm ra. Tuyệt đối không dâng lên tiền giả hay tiền có nguồn gốc bất chính, có được từ những hành vi phạm pháp hay trái với đạo đức.
Tín ngưỡng là một phần không thể thiếu và nó đã hình thành từ lâu trong lối sống sinh hoạt và trong văn hóa tâm linh của người dân Việt Nam. Cũng nhân dịp
Tết Nguyên Tiêu Rằm Tháng Giêng năm 2022 sắp tới
Vé giá gốc xin cầu chúc cho tất cả mọi người một năm mới bình an, may mắn, sức khỏe dồi dào và gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống.
Khánh Tuấn
Nguồn ảnh: Internet
