Covid-19, cái tên dạo gần đây “chiếm sóng” hầu hết các trang báo mạng, các chương trình truyền hình và cả những chủ đề bàn tán xôn xao trên mạng xã hội. Nếu gọi Covid-19 là một cơn động đất 8 độ richter bỗng dưng ập đến, thì trận động đất này đem theo rất nhiều dư chấn. Đối với Việt Nam, đó là “giải cứu nông sản” mà điển hình phải kể đến dưa hấu, hay thanh long.
Có phải khi Covid-19 bùng phát, thanh long mới cần “giải cứu”?
“Giải cứu thanh long” là cụm từ không hề xa lạ với người dân trong vài năm trở lại đây. Năm nào cũng vậy, thanh long vận chuyển hàng ngàn cây số từ Nam Trung Bộ - thủ phủ trồng thanh long của cả nước rồi kết quả không thể vượt qua biên giới để sang nước bạn Trung Quốc. Thậm chí, Thanh long ùn ứ nhiều đến mức nông dân bị thương lái ép giá chỉ còn 3000-5000 đồng 1kg. Và kết quả thì, thanh long là trái cây tươi, ăn không được mà để cũng hỏng, chỉ còn cách dân mình tự “giải cứu” cho nhau.
Năm nay, việc “giải cứu thanh long” có điều đặc biệt hơn khi mới đầu năm, nông dân đã chao đảo vì lệnh cấm biên phòng dịch. Đây là điều không thể tránh khỏi khi Covid-19 khiến Trung Quốc - “công xưởng của thế giới” bị đình trệ và chuỗi cung ứng toàn cầu ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi mà tính mạng con người còn chưa được đảm bảo, thì người ta làm gì có tâm trí lo lắng cho số phận của những quả thanh long. Trong khi đó, Trung Quốc lại là thị trường xuất khẩu nông sản nói chung và thanh long nói riêng lớn hàng đầu của nước ta, cho nên “giải cứu thanh long” lại càng cấp thiết trong thời điểm này.
Tuy nhiên, thanh long có phải duy nhất?
Từ câu chuyện của những trái thanh long, người ta sẽ còn nghĩ đến dưa hấu, khoai lang, xoài,... Tất cả đều là những mặt hàng xuất khẩu lớn của nước ta, nơi cung ứng lại chủ yếu nằm ở miền Nam, vậy mà năm nào cũng có tin, hàng chục xe container chở nông sản ùn ứ tại cửa khẩu. “Giải cứu” đã trở thành bài toán chung của rất nhiều mặt hàng đặc sản xuất khẩu Việt.
Vậy làm sao để giảm thiểu tối đa tình trạng “được mùa mất giá”?
Trước hết, đặc sản xuất khẩu của nước ta cần đảm bảo về mặt chất lượng, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn kiểm dịch, vệ sinh an toàn thực phẩm để xây dựng thị trường xuất khẩu bền vững. Muốn vậy, người sản xuất cần sự hỗ trợ rất lớn về kiến thức cũng như công nghệ từ các cơ quan Nhà nước.
Mặt khác, việc xuất khẩu các mặt hàng trái cây, nông sản của nước ta ngày càng phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc. Trong trường hợp cụ thể, chẳng hạn như sự ảnh hướng mạnh mẽ của dịch bệnh Covid-19, muốn đặc sản xuất khẩu Việt ít bị ảnh hưởng, các cơ quan, Bộ, ngành cần có các hoạt động xúc tiến thương mại, ký kết các hiệp định thương mại với nhiều Quốc gia, vùng miền trên Thế giới. Khi đó, hàng Việt sẽ có nhiều cửa đi hơn đến với những thị trường đầy tiềm năng khác.
Quay trở lại với chủ đề giải cứu thanh long và dưa hấu đang rất nóng trong thời gian gần đây. Nói về cách giải cứu, phải công nhận một điều rằng “trong cái khó, ló cái không” khi năm nay dân mình đã làm ra bún dưa hấu, bánh tráng thanh long,...Những mặt hàng này nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ người tiêu dùng. Cho nên, việc đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ trái cây, nông, thủy sản xuất khẩu cũng chính là một cách hay để “giải cứu hàng hóa xuất khẩu” không còn là một vấn đề nhức nhối.
Covid-19 có thể sẽ lắng xuống trong vài tuần, hoặc vài tháng, nhưng bài toán giải cứu đặc sản xuất khẩu Việt có thể vẫn còn tiếp diễn sang những năm tiếp theo. Từ câu chuyện trái thanh long đến những đặc sản xuất khẩu khác, để giải quyết bài toán khó này cần đến sự chung tay không chỉ của nông dân mà cả các đơn vị thu mua, công ty và cơ quan Nhà nước.
Đại dịch Corona (Covid-19) hoành hành hầu hết tất cả ngành hàng đều mong muốn được giải cứu
Kinh tế các nước đang rơi vào khủng hoảng trước đại dịch Corona, tất cả mọi ngàng nghề đều bị vạ lây ít nhiều đưa nền kinh tế giảm sút, trì trệ. Ngoài những ngành hàng ăn uống, dịch vụ, thì các dịch vụ khách sạn, nhà hàng, du lịch,
vé máy bay ... đều mong muốn được giải cứu. Tuy nhiên tâm lý người dân cũng đang rất khủng hoảng, đi lại ít hơn, tránh tụ tập nơi đông người, nên dù muốn hay không, họ cũng không thể giải cứu hết những ngành nghề đang thoi thóp trên thị trường.
